12 lutego 2018 r. odbyło się kolejne spotkanie naukowców z przedstawicielami przemysłu i instytucji otoczenia biznesu z cyklu IATI Monday Business Meeting. Spotkanie otworzył Dyrektor Instytutu Metali Nieżelaznych prof. Zbigniew Śmieszek, który w imieniu organizatorów przywitał licznie przybyłych gości.
Prezentacje przedstawili kolejno:
Rafał Szkop - reprezentujący KGHM Polska Miedź S.A., jednocześnie Prezes
Europejskiej Platformy Technologicznej Zrównoważonego Rozwoju Surowców (ETP SMR),
który omówił działalność i możliwości współpracy z tą Platformą. ETP SMR jest
stowarzyszeniem podmiotów działających w Sektorze Surowców Mineralnych w całym
łańcuchu wartości, jest uznana za oficjalnego partnera Komisji Europejskiej.
Dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH - Prezes Klastra Gospodarki Odpadowej
i Recyklingu, zaprezentowała działalność
UE w zakresie surowców: „Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji” i „Europejską
platformę ds. gospodarki o obiegu zamkniętym”.
Wiktor Kowalczyk z KGHM Polska Miedź S.A. nakreślił strategię zrównoważonego rozwoju spółki, która obejmuje:
- rozwój aktywów i utrzymanie produkcji,
- projekt KGHM 4.0, czyli zastosowanie w przyszłości najnowszych technologii takich jak IoT (Internet rzeczy), pionową/poziomą integrację softwarową wielu funkcjonujących systemów IT, analizy Big Data, systemy oparte o rozszerzoną rzeczywistość,
- wdrożenie „gospodarki obiegu zamkniętego”,
- działalność innowacyjną.
Przyjęta strategia Spółki realizowana będzie m.in. poprzez udział w międzynarodowych organizacjach, inicjatywach i programach badawczo-rozwojowych, w tym Horyzont 2020 oraz LIFE (maj 2018). Tym samym prelegent nawiązał m.in. do propozycji współpracy z 21 instytucjami w programach badawczych Horyzont 2020.
Krzysztof Kubacki, General Manager EIT RawMaterials omówił Regional Innovation Scheme, jako instrument wspierania innowacji w sektorze surowców w Polsce i innych krajach regionu.
Kazimierz Poznański, Prezes Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu, zaprezentował program sektorowy „Innowacyjny recykling”, który zakończy się 31 stycznia 2022 r., a agenda badawcza wynosi 619 mln. zł.
Piotr Czekierda, Pełnomocnik Zarządu KGHM Cuprum Sp. z o.o., przedstawił efekty dotychczasowej współpracy ze start-up’ami (powstało wiele ciekawych projektów, m.in. PREDICTAIL służący do przewidywania usterek dużych maszyn w oparciu o analizy Big Data) oraz propozycje współpracy dla start-up’ów w ramach Programu Akceleracyjnego Grupy KGHM.
Witold Kurylak z Instytutu Metali Nieżelaznych oraz Marzena Smol z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk opowiedzieli o dotychczasowych doświadczeniach reprezentowanych Instytutów w realizacji projektów w ramach KIC Raw Materials.
Agnieszka Czaplicka z Biura IATI przedstawiła możliwości współpracy Unii Europejskiej z Ameryką Południową oraz zaprosiła do udziału w targach i konwencji METS’2018 (http://www.mets2018.eu/en/), które odbędą się w Madrycie w dniach 10-12 kwietnia 2018 r.
Jolanta Okońska-Kubicka, Koordynator Klastra Gospodarki Odpadowej i Recyklingu (klaster kluczowy), omówiła projekt dot. umiędzynarodowienia podmiotów klastra oraz zarysowała wizję rozwoju dla Krajowych Inteligentnych Specjalizacji do 2023 r.
Po prezentacjach miała miejsce dyskusja nt. „Czy w Polsce potrzebny jest program flagowy dla metali i re-metali?”. Henryk Karaś – przedstawiciel Ministerstwa Środowiska oraz członek UE EIP on RawMaterials, a także Komisji ds. Technologii i Analityki w działalności górniczo-geologicznej Ministerstwa Środowiska – przedstawił obecną i przyszłą sytuację Polski w zakresie zapotrzebowania na metale w kontekście rozwijającej się gospodarki. Zauważył, że dla rozwoju gospodarki niezbędne są surowce, a rozwój wielu nowoczesnych dziedzin wymaga dostępu do zasobów metali rzadkich. W grudniu 2015 r. Komisja Europejska zatwierdziła program Circular Economy Package w celu wsparcia zmian w gospodarce UE, przyjmujący za priorytet recykling metali w gospodarce, w opozycji do ich wydobycia ze źródeł pierwotnych. Tymczasem w Polsce recykling kojarzony jest głównie z odpadami ze szkła, tworzyw sztucznych i papieru, a brakuje np. standardów przetwarzania elektrośmieci będących źródłem wtórnym rzadkich metali, brakuje stabilnych warunków prawnych oraz zachęt promujących odzysk i recykling surowców z ZSEE. Także edukacja w tym zakresie jest na niskim poziomie. Skutkiem tego odzyskiwane surowce są złej jakości, rozwija się szara strefa i korupcja, a znaczna część „wartościowych” elektrośmieci jest odzyskiwana poza granicami kraju. Zdaniem ekspertów obecna sytuacja wymaga podjęcia działań zmierzających do nadania większego znaczenia problematyce recyklingu metali w programach rządowych. W konkluzji pojawiła się propozycja wystosowania listu otwartego do Prezesa Rady Ministrów, pana Mateusza Morawieckiego, rekomendującego rozszerzenie katalogu programów flagowych wpisanych do „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” o program flagowy „Polskie Re-Surowce”. Propozycja ta zyskała poparcie uczestników spotkania.
Dorota Taraszewska-Zalipska
